Beton is na water het meest gebruikte materiaal ter wereld. Ieder jaar wordt er 30 miljard ton cement en beton geproduceerd. Deze volledige productieketen van beton en cement is jaarlijks verantwoordelijk voor zo’n 4 tot 8 procent van de totale wereldwijde CO2 uitstoot. Dit is meer dan wat er in de totale transport sector wordt uitgestoten. Er valt daarom veel te winnen bij de verduurzaming van de productie van beton en het bindmiddel in beton: cement. Al meer dan tien jaar wordt er gewerkt aan nieuwe betonsoorten die milieuvriendelijker zijn en waarbij minder CO2 vrijkomt, maar wat als we de wereldwijde betonbehoefte terug kunnen dringen door de levensduur te verlengen? Bij Basilisk hebben ze hier de oplossing voor gevonden: Self Healing Concrete.
Levend beton
De bio-based technologie die de kern vormt van alle Basilisk Self-Healing Concrete producten is uitgevonden door Professor Dr. Henk Jonkers en de Technische Universiteit Delft. Dankzij hun onderzoek naar materialen die levende organismen bevatten of de groei ervan stimuleren, is levend beton ontstaan.
Waar veel onderzoeken en projecten na een tijdje binnen de TU Delft op de plank belanden, zag men in deze ontwikkeling zo veel potentie dat er besloten werd om de markt op te gaan. Na een succesvolle eerste investeringsronde kon Basilisk gaan leveren aan klanten en werden de eerste stappen gezet om de betonsector drastisch te verduurzamen.
Hoe werkt het?
Het geheim? Een toevoeging van micro-organismen (bacteriën), hulpstoffen en nutriënten (voedsel) aan beton. ‘Zodra dit additief in aanraking komt met water, ontkiemen de sporen (zaadjes) van de bacteriën’, legt managing director Bart van der Woerd van Basilisk uit.
‘Die sporen nemen de nutriënten tot zich waardoor ze vermenigvuldigen en kalksteen produceren. Kalksteen is betoneigen materiaal en metselt als het ware de scheur in het beton dicht. Van buitenaf ingrijpen is dus niet meer nodig, ook al ontstaan de scheurtjes pas na jaren.’ Onderstaand een video van de TU Delft waarin de werking in Jip en Janneke taal wordt uitgelegd:
De voordelen van levend beton
De voordelen van levend beton ten overstaan van regulier beton zijn onder te verdelen in drie kernpunten. In de onderstaande afbeelding laat zien wat deze kernpunten zijn. Verdere toelichting is onder de afbeelding te vinden.
1. Lagere bouwkosten
Onderzoekers aan de TU Delft ontdekten dat je met levend beton ook wapeningsstaal kunt reduceren, tot wel 40 á 50 kilo per kuub. Dit is zo wel vanuit duurzaamheids- als vanuit economisch oogpunt enorm interessant. ‘Door dat te reduceren, reduceer je dus ook een hoop CO2’, aldus Van der Woerd. ‘Elke kubieke meter levend beton bespaart tot 159 kg CO2.’ Dit is de echte game changer. Nu wordt er niet alleen geld op de lange termijn op onderhoud bespaart, maar ook tijdens de bouw. Naast de besparing op wapeningsstaal worden speciale coatings of waterproof membranen overbodig. Samen compenseert dit ruimschoots voor de hogere aanschafprijs.
2. Lagere onderhoudskosten
Doordat de scheurtjes in het beton nu vanzelf weer gedicht worden, is er minder onderhoud nodig aan het beton. Basilisk is in staat om bij zowel nieuw als bestaand beton de onderhoudskosten te drukken. Dit betekent dat opdrachtgevers er veel baat bij hebben om het gebruik van levend beton bij hun uitvraag als vereiste te stellen.
3. 30-50% CO2 reductie
De wereldwijde productie van beton die voor de innovatie van Basilisk in aanmerking komt, is 3,8 miljard kubieke meter per jaar. Met het zelfhelende beton kan volgens het bedrijf jaarlijks tot 680,2 megaton CO2 emissie worden bespaard. Ter vergelijking: dat is evenveel als de totale CO2-uitstoot van Duitsland. Tel hierbij de besparing van de lagere behoefte aan krimpbewapening en het weglaten van membranen op en je hebt een enorme CO2 reductie.
“De 40% reducering van de hoeveelheid benodigde krimpwapening maakt het gebruik van levend beton nu ook op de korte termijn rendabel, dat is de échte gamechanger”Bart van der Woerd
Nominatie voor de Nederlandse Innovatie Prijs
in 2022 is het zelf helend beton van Basilisk genomineerd voor de Nederlandse Innovatie Prijs. Ter eren van de klimaatweek is er een item opgenomen over de ontwikkeling voor het programma: ‘De wereld van morgen’. Kijk hier terug hoe Nick Schilder, Hila Noorzai en Karsu langs gaan bij Nederlandse bedrijven. Zij belichten technische uitvindingen met een positieve impact op mens en milieu. Zelfhelend beton, slimme gebouwen en het vroegtijdig opsporen van ziekten door een elektronische neus: het komt allemaal voorbij. Helaas zijn ze er bij Basilisk niet met de hoofdprijs vandoor gegaan, maar desalniettemin is de nominatie een mooie prestatie.
Klaar om door te pakken
Op dit moment levert Basilisk Self-Healing Concrete nog vooral aan organisaties met betoncentrales in Europa, Azië en het Midden-Oosten. Die omzet bedraagt ongeveer een miljoen. De volgende stap? ‘Noord-Amerika en een uitbreiding van de productie.’ Daar is geld voor nodig. Momenteel zijn ze bij Basilisk op zoek naar een nieuwe investeerder of een strateeg waardoor ze de boogde groei kunnen realiseren. Momenteel wordt er gezocht naar welke vorm van investering er het beste bij de organisatie past, maar dat er interesse staat buiten kijf. Belangrijk voor Basilisk is dat ze graag gelieerd willen blijven aan de TU Delft, dus ze verkopen de patenten niet zomaar aan de hoogste bieder.
De stip op de horizon is de doorontwikkeling van de 4e generatie van het self healing beton, waardoor het mogelijk is het over de hele wereld te vervoeren. Momenteel is dit nog een probleem, maar bij Basilisk verwachten ze binnen afzienbare tijd tot een doorbraak te komen. Zo kan iedere betoncentrale over heel de wereld gebruik maken van self healing concrete. Bovendien wordt er het liefst geproduceerd op strategische locaties over de hele wereld, om zo het transport te minimaliseren.
Bij Energiek zijn we heel benieuwd hoe Basilisk zich de komende jaren gaat ontwikkelen. Wij hopen dat ze hun doelen behalen, want het verduurzamen van de bouw is essentieel voor het behalen van de doelstelling van Parijs.
Gepubliceerd op 19 januari 2023
